Nowe odkrycia w stwardnieniu rozsianym

Nowe badanie, opublikowane na łamach „Nature Immunology”, ukazuje, że źle ukierunkowane komórki T mogą również działać właściwie w niektórych przypadkach i nie powodować uszkodzeń. Mogą wręcz mścić się na komórkach, które oszukiwały i przedstawiały otoczkę mielinową jako niebezpieczną.

Naukowcy Qingyong Ji, Luca Castelli oraz Joan Goverman są autorami badań.

Pierwsze objawy stwardnienia rozsianego pojawiają się zwykle pomiędzy 20 a 40 rokiem życia. Choroba jest tożsama z degeneracją mieliny (substancji tłuszczowej pokrywającej aksony komórek nerwowych).

Co do patogenezy schorzenia, główną rolę w inicjacji procesu zapalnego główną rolę odgrywają komórki T. U osób chorych, regulatorowe limfocyty T posiadają kilkukrotnie mniejszą zdolność hamowania podziałów innych limfocytów.

Mózg noworodka zawiera niewiele komórek mielinowych. Mózg osoby dorosłej jest w pełni „wyposażony” w komórki tego typu osiągając wiek 25-30 lat.

Uważa się, że te komórki atakują same siebie. Z przyczyn nieznanych, układ odpornościowy, który zapobiega rozwojowi raka oraz infekcjom, prowokowany jest do dewastacji osłonki mielinowej wokół komórek nerwowych. Osłonki mielinowe przypominają powłoki przewodu elektrycznego. Gdy dochodzi do ich starcia, impulsy nerwowe słabną.

W zależności od tego, które nerwy są naruszone, występują problemy z widzeniem, niemożność chodzenia lub też inne upośledzające objawy. Czasami zmiany chorobowe ustępują częściowo lub czasowo, co prowadzi do huśtawki z okresami remisji i zaostrzeniem objawów. W innych przypadkach, uszkodzenia nerwów są nieubłagalne w skutkach.

Limfocyty T są to komórki układu odpornościowego należące do limfocytów odpowiedzialne za komórkową odpowiedź odpornościową.

Wytwarzane są w czerwonym szpiku kostnym.Charakteryzują się obecnością na powierzchni receptora komórek T oraz następujących cząsteczek różnicujących: CD2, CD3, CD4, CD5, CD7, CD8, CD28, CD154.

Wyróżniamy kilka rodzajów limfocytów m.in. limfocyty Tc (cytotoksyczne), które są odpowiedzialne za niszczenie komórek zakażonych przez drobnoustroje oraz za niszczenie komórek nowotworowych.

Większość tych limfocytów posiada na swojej powierzchni CD8+ oraz limfocyty Th (pomocnicze), które wspomagają  wydzielanie cytokin. 90% tych limfocytów posiada CD4+.

Do czasu opublikowania badań, żadne komórki, u których występowała mielina limfocytów T CD8+ nie były jeszcze znane.

Naukowcy podejrzewają, że limfocyty T CD8 +, odgrywają ważną rolę w uszkodzeniach mieliny podczas rozwoju choroby stwardnienia rozsianego. Badania przeprowadzone na autoimmunologicznym zapaleniu mózgu ukazały, że komórki T CD4 + mają znaczący udział w reakcji zapalnej.

Jednakże, naukowcy zaobserwowali, że w przypadku ostrych i przewlekłych zmian w stwardnieniu rozsianym, liczba limfocytów T CD8 + rzeczywiście przeważa nad limfocytami T CD4 +, a ich liczby korelują ze stopniem uszkodzenia nerwów projekcji komórkowych. Inne badania sugerują coś przeciwnego - limfocyty T CD8 + mogą złagodzić atak mieliny.
 
Obserwacje wskazały na konfliktową rolę limfocytów T CD8 +, które pogłębiają lub łagodzą ataki stwardnienia rozsianego. Mimo to, sposób w jaki komórki T CD8 + w rzeczywistości przyczyniły się do regulacji reakcji autoimmunologicznej w ośrodkowym układzie nerwowym, był słabo zrozumiany.

Goverman ze swoim zespołem wykazała, że komórki T CD8+ były aktywowane w komórki rozpoznające komórki otoczki mielinowej poprzez specjalny typ komórek dendrytycznych. Te ostatnie pochodzą od zapalnych białych krwinek, które skumulowały się w mózgu i w rdzeniu kręgowym w laboratoryjnym autoimmunologicznym zapaleniu mózgu, w którym pośredniczyły komórki T CD4+.

Naukowcy stwierdzili, że te komórki dendrytyczne nie tylko pochłaniają resztki mieliny lub martwe oligodendrocyty i prezentują wtedy peptydy mielinowe komórko T CD4 +, ale mają też niezwykłą zdolność do "ładowania" peptydów mielinowych na specyficzny typ molekuły, która również prezentuje je przed limfocytami T CD8 +.

Zdaniem naukowców, to właśnie te komórki dendrytyczne posiadają znaczącą rolę w pobudzaniu autoimmunologicznego zapalenia chorób ośrodkowego układu nerwowego, powodując rozprzestrzenianie odpowiedzi odpornościowej od komórek CD4+ do komórek CD8+.

Oligodendrocyty podczas autoimmunologicznego zapalenia mózgu ukazują również obecność peptydów wywołujących reakcję immunologiczną komórek T CD8 +. W „zdrowych” warunkach, oligodendrocyty nie zachowywałyby się w ten sposób.