Malaria: odkrycie na nowo budzi nadzieję na skuteczną szczepionkę

Odkrycie unikatowej bramy wejścia przez którą ma przechodzić czynnik malarii (który przenosi się przez komara wektorowego), aby zaatakować czerwone krwinki ludzkie, oferuje nowe narzędzie ataku, obiecujące co więcej, a także sposób na opracowanie nowej szczepionki, wreszcie skutecznej, być może.

Mechanizm wejścia jest generalnie podobny dla wszystkich szczepów najbardziej śmiercionośnego pasożyta, Plasmodium falciparum , jak odnotowują badacze w naukowym przeglądzie brytyjskim Nature. W konsekwencji, przyszła szczepionka mogłaby być skuteczna – teoretycznie – przeciwko wszystkim szczepom Plasmodium falciparum.

Zrozumienie procesu inwazji

Rezultaty te są nieoczekiwane i kompletnie zmieniają sposób, w jaki patrzymy na proces inwazji pasożytyniczej, jak mówi Gavin Wright z instytutu Institut Sanger (Cambridge, Zjednoczone Królestwo), który jest współautorem omawianego tutaj badania.

Aż do tej pory, uważano, że pasożyt Plasmodium falciparum miał wiele opcji, żeby przełamać obronę komórek krwi. Ale, jak uważa doktor Gavin Wright oraz jego koledzy z zespołu badawczego (w którym znaleźli się uczeni z Japonii, z Senegalu oraz ze Stanów Zjednoczonych), interakcja między specyficzną molekułą pasożyta, nazywaną ligandem PfRH5, a także jednym receptorem czerwonej krwinki, basigin (BSG), jest niezbędna do powodzenia inwazji.

Co więcej, według wielu prac, przeciwciała anty-BSG mogą zablokować skażenie krwinek, niezależnie od szczepu przetestowanego w laboratorium.

Zachęcające postępy dla przyszłej szczepionki

Według pierwszych rezultatów z szerokiej próby, ujawnionych w ostatnim miesiącu, wstępna szczepionka RTS,S brytyjskiego laboratorium GlaxoSmithKline (GSK), pozwoliła zredukować o połowę ryzyko infekcji u Afrykanów. Jak uważa profesor Adrian Hill (Institut Jenner, Oxford), rezultaty te są zachęcające, ale musimy i tak w przyszłości dysponować szczepionką o wiele bardziej skuteczną, jeżeli któregoś dnia naprawdę chcemy weliminować tę chorobę.

Odkrycie tego unikatowego receptora, który można namierzyć, aby zastopować zakażenie krwi przez pasożyta, pozwala mieć nadzieję na bardziej skuteczną terapię, ocenia profesor Adrian Hill.

Mimo ważnych postępów w ostatnich latach, dokonanych w dziedzinie walki z malarią – między innymi, szerokie zastosowanie moskitier nasączonych środkiem insektobójczym, rozpraszanie środków insektobójczych na ścianach domów, a także dostęp do lekarstw na bazie artemizyny – choroba zabija jeszcze 781 000 ludzi rocznie, w tym 85% w Afryce subsaharyjskiej (dzieci poniżej piątego roku życia), jak podaje Swiatowa Organizacja Zdrowia.