AIDS: leczenie prewencyjne 100-procentowo skuteczne u myszy

Nie jest to przypadek. W dniu 1 grudnia obchodziliśmy Światowy Dzień Walki z AIDS i w tym samym dniu naukowy przegląd Nature opublikował bardzo zachęcające prace przeprowadzone przez zespół naukowców amerykańskich, którym kierował zdobywca nagrody Nobla, David Baltimore.

Badaczom z instytutu Caltech (Kalifornijski Instytut Technologiczny, California Institute of Technology ) udało się uchronić myszy przed infekcją HIV, dzięki technice analogicznej do terapii genowej. Technikę tę nazawano wielce wymownym skrótem VIP, który pochodzi od angielskiego terminu vectored immunoprophylaxis.

Polega ona na wprowadzaniu do mięśnia łapy gryzonia wirusa nieszkodliwego – zmodyfikowanego specjalnie adenowirusa – wyposażonego w gen kodujący przeciwciała zdolne do zwalczania HIV. Po zastrzyku, przeciwciała te są syntezowane w potężnych stężeniach w komórkach mięśniowych, a następnie rozprzestrzeniane w układzie krwionośnym. Mogą więc one zniszczyć wirusa HIV, kiedy jest on wstrzyknięty drogą dożylną.

Nie chodzi więc tutaj o szczepionkę w dosłownym tego słowa znaczeniu, ponieważ klasyczna szczepionka polega na stymulacji naturalnie obecnego układu odpornościowego. Jednakże, proces ten jak najbardziej uchronił myszy przed infekcj HIV i to na dłuższy okres czasu.

W rzeczywistości, na pięć różnych przeciwciał, którymi posłużyli się amerykańscy badacze – dwa, nazwane b12 i VRC01 – okazały się skuteczne do tego stopnia, iż całkowicie zneutralizowały wirusa odpowiedzialnego za AIDS. I to nawet wtedy, kiedy stężenie tego wirusa we krwi gryzoni było sto razy większe niż w czasie naturalnej infekcji.

Rok po podaniu jednego zastrzyku, poziom przeciwciał wykrywany w organizmach myszy był jeszcze wystarczająco wysoki, aby chronić przed nową infekcją HIV.

Rozwiązanie przeciwko AIDS?

Jednakże, nie należy zbyt szybko ogłaszać zwycięstwa nad pandemią panoszącą się od trzydziestu lat. Po pierwsze, często zdarza się, że obiecujące rezultaty uzyskiwane na myszach, albo nawet na małpach, u człowieka okazują się negatywne.

Poza tym, Dennis Burton, specjalista amerykański od immunologii i od AIDS, zachowuje umiarkowanie w swoim optymizmie, z powodu zastosowanego procesu. Najlepszą ze wszystkich terapii pozostaje szczepionka. Jest to metoda zatwierdzona i przetestowana, która pokazuje niewielkie zagrożenia. Ale jeśli to nie działa, powinniśmy optować za innym rozwiązaniem.

Mamy te przeciwciała pod ręką. Jeśli będzie to funkcjonować u człowieka, a jest to możliwe, będziemy mieć do dyspozycji odpowiedź. Teraz, badacze z Kalifornijskiego Instytutu Technologicznego mają nadzieję na zmianę świnek doświadczalnych i przetestowanie swojej metodę na człowieku.

Testy mogą się zacząć już za rok, pod koniec 2012 roku. Tutaj, naukowcy będą musieli prawdopodobnie stawić czoła wewnętrznym trudnościom tej metody. Na przykład, niemożliwe jest na tę chwilę wygaszenie genów pochodzenia egzogennego. A więc co robić w przypadku reakcji alergicznych?

Potrzebujemy więc jeszcze kilka odpowiedzi, ale jeśli rezultaty się potwierdzą, oznacza to ogromny krok do przodu. Przypomnijmy, że ponad 30 000 000 ludzi żyje teraz z wirusem HIV, a każdego roku deklaruje się około 2 000 000 nowych zarażeń. Obietnica terapii prewencyjnej jest więc mile widziana. Jednakże, należy zachować ostrożność.

Ale, im więcej czasu upływa, tym bliżej jesteśmy końca pandemii AIDS.